مهربان، عاشق، صمیمی، دوست داشتنی، کاربلد، متواضع و ناب. این ها صفاتی است که دوستان و همکاران واروژان در توصیف شخصیت و روحیات پاک این هنرمند به کار برده و می برند. حتی کسانی که با او تنها آشنایی مختصری داشته اند، همواره به ستایش روحیه آرام و شخصیت دورنگرای وی می پردازند.
روزگار پر فراز و نشیب برای او این گونه مقدر ساخته بود که زمانی غریب به سی و پنج سال بگذرد تا نامش به نقطه عطف و آغازی نو در تاریخ ترانه و موسیقی پاپ ایرانی بدل شود.
او که گویی از این عاقبت شیرین خبر داشت، از همان ابتدای فعالیت هنری اش، نام واروژان را برای خود برگزیده بود. «واروژان» در فرهنگ لغت ارامنه نام پرنده نری است که سردسته پرندگان مهاجر می شود و هجرت آنان را رهبری می کند. همانطور که او چند سال بعد راهبر هنرمندانی شد که موسیقی ایرانی را به اوج قله های شکوه و فخر رساندند و از خود نامی درخشان در تاریخ ترانه و موسیقی ایران بر جای نهادند. اما با تمامی این اوصاف، واروژان همچنان از جنس سکوت، مهربانی، علاقه به موسیقی و میل به دیده نشدن و تنهایی و کار داشت.
به مناسبت چهل و دومین سالگرد کوچ ابدی واروژان نگاهی داریم به سرگذشت و کارنامه هنری این هنرمند.
«واروژ هاخباندیان» ملقب به «واروژان»، آهنگساز و تنظیم کننده به نام موسیقی ایرانی، متولد ۱۳ آذر ماه ۱۳۱۵ در خانواده ای ارمنی در شهر قزوین است.
وی را می توان از پیشگامان در تحول ترانه و موسیقی پاپ ایران در سال های آغازین دهه پنجاه دانست. دانش بالای موسیقیایی او در دوره ای که علم تنظیم آهنگ در ایران گام های ابتدایی اش را برمی داشت و برای بسیاری دانشی ناشناخته محسوب می شد، ملودی های زیبای ساخته شده توسط او از همان ابتدا تفاوت آثارش را با ساخته های دیگر همکارانش نشان می داد و واروژان در همان ابتدای کار حرفه ای اش به عنوان فردی با استعداد شناخته شد. به همین جهت به او لقب «پدر ترانه سازی نوین ایران» را داده اند.
واروژان چهار ساله بود که مادرش را از دست داد و پس آن، و چون او و خواهرش کناریک عملا تنها ماندند و با مادربزرگ مادری شان زندگی کردند. پس از مدت کوتاهی هر سه به تهران کوچ کردند و واروژان وارد مدرسه شبانه روزی ایتالیایی ها در خیابان «اندیشه». در همان دوران بود که خواندن سرود های مذهبی و دعا همراه با پیانو در شکل گیری علاقه اش به موسیقی نقش به سزایی را ایفا کرد. پس از آن، اون وارد هنرستان عالی موسیقی تهران شد و زیر نظر اساتید نام آشنایی چون «حسین ناصحی»، «هوشنگ استوار» و «ثمین باغچه بان» به فراگیری دانش موسیقی مشغول شد. همچنین از هم دوره ای های او در هنرستان می توان به «منوچهر بیگلری» و «احمد پژمان» اشاره کرد.
اما گفته می شود او تحصیلات خود در هنرستان را نیمه کاره رها کرد و پس از همکاری با تعدادی از هنرمندان مشهور دهه سی به عنوان رهبر ارکستر و آهنگسازی قطعاتی چون «صبح باران»، «به یاد لیلا»، «شهر عشق»، «وداع» و «عیش و نوش» برای گذران زندگی به شهر مسجد سلیمان رفت و بنا به گفته ارامنه قدیمی این شهر در مدرسه «مهرداد» مسجد سلیمان، علاوه بر کار سرود و تدریس موسیقی در مهمانسرای همین مدرسه زندگی می کرده است. علاوه بر این واروژان در این شهر کر کُری از ارامنه مسجد سلیمان تشکیل داد که به یاد خواهرش نام آن را «کناریک» گذاشت.
